معرفی مرمریت
در صنعت به تمامی سنگ های آهکی و یا دولومیتی که قابل صیقل باشند مرمریت گفته می شود، هرچند که آن ها اصلا دگرگون نشده باشند. مرمریت یک اصطلاح تجاری بوده و تقریبا خاص ایران است و در فهرست واژگان سنگ شناسی هیچ جایگاهی ندارد. در متون علمی مرمر و مرمریت در یک گروه به نام ماربل (marble) قرار گرفته اند. مرمریت حتی گاهی سنگ‌های آهکی خارج از تعریف ماربل را نیز شامل می شود. از سوی دیگر، به سنگ آهک‌های با دگرگونی بسیار ضعیف در بازار مرمریت می‌گویند، مرمریت‌ها در صورت دگرگون شدن به مرمر تبدیل می‌شوند.
مرمریت‌ها یا سنگ‌های آهکی متراکم، حاصل تراکم رسوبات کربنات کلسیم یا آراگونیت ناشی از فشار طبقات رویی می باشند که بعضا آثار دگرگونی ضعیفی نیز در آنها مشاهده می‌شود. مرمریت به خاطر زیبایی، استحکام و مقاومت در برابر آتش و فرسایش، سنگی با ارزش به شمار می‌رود. ایرانیان و یونانیان باستان در بناها و مجسمه های خود از این سنگ استفاده های فراوانی می بردند. در مقایسه با تراورتن سنگ مرمریت به دلیل برخورداری از سختی بیشتر و تخلخل کمتر برای استفاده در نماهای داخلی و خارجی کاربرد بیشتری دارد
مرمریت خالص دارای رنگ سفید و درخشانی است. رنگ خاکستری روشن تا سپاه، توسط مواد کربن دار، رنگ های سبز معمولا توسط کلریت یا سیلیکات‌های دیگر، رنگ صورتی و قرمز به علت وجود ذرات بسیار ریز پراکنده هماتیت یا کربنات منگنز و رنگ زرد و کرم بر اثر وجود لیمونیت است.
وزن مخصوص مرمریت ها بدلیل وجود منیزیم بیشتر از سنگ آهک های معمولی است. سختی کلسیت ۳ ولی سختی کربنات منیزیم ۳/۵ الی ۴ است، از این رو مرمریت‌های کلسیم و منیزیم دار مقاوم تر هستند، مرمریت های متشکل از کلسیت خالص مصرف شده در پله‌ها ، کف و یا بیرون ساختمان ها معمولا زود خرد می شوند، در صورتی که مرمریت های حاوی کربنات منیزیم مقاومتر می‌باشند
در این نوع سنگ ها گاهی فسیل‌هایی دیده می‌شوند که در زمان جلا دادن سنگ نمای جالبی به آن ها می‌دهند. البته به شرطی که نوع و جنس این فسیل ها در مشخصات فیزیکی و شیمیایی سنگ اثر نا مطلوب نگذارد، مشابه این نوع سنگها در اغلب مناطق کشور یافت می شوند و معادن فعالی نیز در این زمینه موجود می باشند.
پراکندگی جغرافیایی مرمریت ها در ایران
آهک های فسیل دار که در ایران معمولا در پهنه زاگرس همراه با توده های افیولیتی و آمیزه های رنگین قرار دارند، از شیل ها و موجودات ریز میکروسکوپی (پلانکتون ها) پس از عمل سیلیسی شدن با یک دانه بندی خیلی ریز به وجود آمده اند این نوع سنگ ها به خصوص در در استان کرمانشاه (سنگ سنندجی و سپاه صلوات آباد) سٹی معادل انوسن را دارد، در کردستان (زون سنندج - سیرجان) که مرمریت های دیواندره را تشکیل می دهند سنی معادل کرتاسه را دارند، در آذربایجان غربی در منطقه سپه باز خوی مرمریت های قرمز رنگی وجود دارد که ستی معادل میوسن دارند. در استان چهارمحال و بختیاری اغلب معادن مرمریت این استان در گروه بنگستان از کرتاسه می باشند.
آهک پلاژیک (قرمز سنندجی)، مرمریت گاوشان (جاده سنندج کامیاران )، مرمریت نجف آباد (اصفهان)، مرمریت چهرک بوانات (فارس)، مرمریت مجتمع دهبید فارس، مرمریت باباحیدر (چهارمحال و بختیاری) ،مرمریت قادر آباد (سیستان و بلوچستان) و مرمریت کهنوک (سیستان و بلوچستان) سایر معادن سنگ مرمریت در این پهنه می باشند.
از معروف‌ترین مرمریت‌هایی که در چند سال اخیر در بورس قرار گرفته به مرمریت پرشین سیلک خاکستری بیات واقع در استان فارس می‌توان اشاره کرد.
مزایای مرمریت به عنوان سنگ نما
- سختی مناسب و مقاومت در برابر آتش و فرسایش
- مناسب برای کف و پله ها و نماهای داخلی به دلیل تخلخل بسیار پایین و زیبایی و تنوع رنگ زیاد به خصوص در ایران و قابلیت کاربرد در نماهای کلاسیک و مدرن
- سایش پذیر بودن و داشتن جلای مناسب در مراحل پرداخت سنگ
- عدم وجود خلل و فرج
معایب مرمریت به عنوان سنگ نما
- قیمت بالا به خصوص نوع سفید آن
- وجود درزه‌ها باعث دوام کمتر در مقابل یخ زدگی و کاهش استحکام سنگ مرمریت می شوند.
- در معرض مواد رنگی قرار گرفتن، دچار تغییر در رنگ بافت شده و تنها با استفاده از پولیش دوباره با عوض کردن سنگ می توان تقص وارد شده در نما را اصلاح کرد.
- تغییر رنگ ناشی از قرار گرفتن در معرض نور خورشید در دراز مدت
