سنگ مرمر (Onyx Marble) از دگرگونی سنگ آهک بدست میآید و مهمترین کانی تشکیل دهنده سنگ مرمر کربنات کلسیم است. کربنات کلسیم ویژگیهای منحصربه فردی دارد که باعث شده است سنگ مرمر نسبت به سنگهای دیگر متمایز باشد. از قابلیتهای مهمی که کربنات کلسیم در حالت پایدار به سنگ مرمر می دهد، عبورپذیری نور است که همین ویژگی یکی از مزیت های مهم سنگ مرمر و همچنین یکی از وجه تمایزهای بین مرمر و مرمریت است. از دیگر قابلیتهای سنگ مرمر میتوان به جلاپذیری، زیبایی و شفافیت بالای آن اشاره کرد. درست است که مرمریت نیز از کربنات کلسیم تشکیل شده است اما به دلیل اینکه به صورت پایدار نیست و از کانیهای دیگر تشکیل شده است، ساختار آن با سنگ مرمر متفاوت می باشد.
همانطور که ذکر شد کانی اصلی و پایه سنگ مرمر، کربنات کلسیم است که در بعضی از انواع سنگ مرمر دارای 99 درصد کربنات کلسیم به صورت خالص است. علاوه بر این ها وجود املاح معدنی دیگر همانند آلومینیم و منیزیم در سنگ مرمر باعث تنوع رنگ در آن شده است. اما اگر سنگ مرمر دارای این دسته از ناخالصی ها نباشد به رنگ سفید یکنواخت در می آید.
توجه: سنگ مرمر به خاطر وجود کربنات کلسیم در برابر مواد اسیدی بسیار حساس بوده و به سرعت در برخی اسیدها حل شده و سطح آن آهکی شده و دیگر درخشندگی خود را ندارد.
همچنین شرایط آبوهوایی و آلاینده های جوی روی ظاهر و دوام سنگ مرمر اثر میگذارند. با اینکه سنگ مرمر از دیرباز در نما خارجی و داخلی ساختمان کاربرد داشته است، اما امروزه به دلیل آلودگیهای بیشتر که بر اثر سوختهای فسیلی بوجود میآید دیگر پولیش یا صیقل روی سطح مرمر در نما و فضای بیرون ماندگاری و دوام آنچنانی ندارد.
سنگ مرمر به خاطر زیبایی خارقالعادهای که دارد همیشه در کارهایی مثل مجسمهسازی، ساختمانسازی و مخصوصا کارهای تزیینی در معرض توجه بودهاست. هنرمندان برجستهای چون «میکل آنژ» و «لئوناردو داوینچی» در بسیاری از آثار خود از سنگ مرمر استفاده کردهاند.
ویژگیهای سنگ مرمر چیست؟
اغلب مرمر ها مقاومت فشاری حدود 6۰ تا ۲۰۰ مگاپاسکال را دارا میباشند و اگر در شرایط آب و هوایی خشک استفاده شوند، معمولا خیلی بادوام هستند. اما برخی از گونه های آنها بر اثر هوا زدگی یا تهاجم برخی گاز ها متلاشی می شوند و فقط برای مصارف داخلی مناسب هستند. مرمر دارای انواع متنوعی است که هر کدام برای شرایط و کاربرد خاصی مناسب است. مرمر به دو شکل اولیه با سنگ ساختمانی صیقل خورده استفاده می شود و به طور وسیعی به عنوان دیوارپوش، ستون ها، کف، تیغه ها و سایر اهداف تزیینی کاربرد دارد مثلا پلاکهای نما از جنس مرمر را می توان به نازکی حدود ۲ سانتیمتر در سایز اسلب بریده و استفاده کرد. با این شرایط در بسیاری از مقالات و وبسایتهای مختلف تاکید فراوانی بر مقاومت سنگ مرمر در برابر شرایط آبوهوایی دارند ولی در واقع چنین نیست یا حداقل نسبت به سنگهایی مانند گرانیت و تراورتن مقاومت بسیار کمتری دارند. اگر خواهان استفاده از سنگ مرمر در طراحی نمای بیرون خود هستید، فریب این تبلیغ سوء را نخورید چون همانطور که ذکر شده است سنگ مرمر در برابر آلودگی های هوا و باران های اسیدی به شدت آسیب پذیر بوده و باعث خوردگی و فرسایش آن در دراز مدت می شود.
مزایا سنگ مرمر
• صیقلپذیری بالای سنگ مرمر و سطح صاف آن موجب شده است گرد و غبار را به خود نگیرد و به راحتی تمیز شود.
• سنگ مرمر طبیعتی سرد دارد و گرما را در خود جذب نمیکند.
• تنوع رنگ مرمر به خاطر وجود کانیهای مختلف باعث شده سلیقههای متفاوتی را به خود جذب کند.
• انعکاس نور در سنگ مرمر سبب جذابیت هرچه بیشتر سنگ مرمر شده و به همین خاطر برای فضاهای با نور کم پیشنهاد میشود.
• کانیهای موجود در سنگ مرمر برای بدن انسان مضر نبوده و حساسیت در بدن ایجاد نمی کنند.
• سنگ مرمر با رنگهای متفاوتی مانند سفید، خاکستری ، قرمز، ارغوانی و زرد و همچنین ترکیبی از این رنگها به بازار سنگ عرضه میگردند.
• سنگ مرمر دارای ساختار کریستالی بسیار مقاومی است و تخلخل یا نفوذپذیری آن بسیار پایین است.
• تحمل حرارتی سنگ بین 400 تا حداکثر800 درجه سانتیگراد است که نسبتا مقاومت بالایی است.
• شفافیت سنگ مرمر به گونهای است که اگر سنگ مرمر را با ضخامت 5/1 تا 5/3 سانتیمتر تولید کنیم نور به خوبی عبور میکند.
معایب سنگ مرمر
• قیمت بالای سنگ مرمر نسبت به دیگر سنگهای ساختمانی از عواملی است که تاثیر مستقیمی در خرید سنگ مرمر داشته است به این نکته هم باید توجه کرد که سنگ مرمر از سنگهای بسیار لوکس بازار به شمار می آید.
• سنگ مرمر به خاطر وجود کانی کلسیم کربنات به راحتی در برابر مواد اسیدی واکنش نشان داده و دچار خوردگی میشود.
• سنگ مرمر در مقابل خش و ساییدگی مقاومت خوبی ندارد. بنابراین استفاده از آن در دکوراسیون آشپزخانه به دلیل تماس با اجسام نوک تیز پیشنهاد نمی شود.
• سطح صیقل پذیر مرمر باعث شده است که این نوع سنگ در مکان هایی که امکان سرخوردن وجود دارد، استفاده نشود.
کاربرد سنگ مرمر
سنگ مرمر علاوه بر این که در صنعت ساختمان مورد استفاده قرار میگیرد، به دلیل دارا بودن طرح و رنگ زیبا و بلورهای شفاف با قابلیت انتقال نور و جلاپذیری بالا در ساخت مصنوعات سنگی دکوراتیو مانند آبنما سنگی، پایه آیفونسنگی، انواع مجسمهها، آباژور، وسایل تزئینی ساختمان و میز قهوهخوری کاربرد فراوان دارد. همچنین از کاربردهای دیگر این نوع سنگ می توان به استفاده از آن در صنعت داروسازی و خنثیسازی اسید در صنایع شیمیایی اشاره کرد.
قرار گرفتن اسلبهای سنگ مرمر در تقارن با یکدیگر به صورت بوک مچ و فورمچ باعث زیبایی دو چندان این محصول طبیعی خواهد شد که می تواند در دیوار های خانه، لابی، هتل ها، تالارها، رستوران ها و همچنین مراکز تجاری و مغازه های لوکس مورد استفاده قرار گیرد.
استفاده از سنگ مرمر در هر قسمتی از ساختمان زیبایی خیرهکنندهای به فضا میبخشد و هر بینندهای را محو جذابیت خود میسازد. سنگ مرمر مانند دیگر سنگهای ساختمانی در طراحی و ساخت نمای ساختمان به کار می رود. اما با توجه به ویژگیهایی که از سنگ مرمر ذکر شد استفاده از آن در نمای بیرونی ساختمان به هیچ وجه پیشنهاد نمیشود ولی در کلیه نماهای داخلی مانند:
کفپوش
کانتر و میز آشپزخانه
راهرو
راهپله
دیوارپوش داخلی ساختمان
سرویس بهداشتی و حمام
قابل استفاده است.
انواع رنگ سنگ مرمر
بهترین معادن سنگ مرمر دنیا در ایتالیا و ایران یافت میشود که در ایران تنوع رنگ مرمر بالاتر از دیگر نقاط دنیا است.
سنگ مرمر آبی
سنگ مرمر آبی از زیباترین سنگ های مرمر جهان است که یکی از معادن مرمر آبی آن در شهر ارومیه یافت می شود. این نوع سنگ مرمر اکثرا به صورت بوکمچ و فورمچ فرآوری و عرضه میگردد.
سنگ مرمر پرتقالی
اگر در سنگ مرمر کانی اکسید آهن وجود داشته باشد سنگ مرمر به صورت نارنجی و زرد در میآید. مرمر پرتقالی مانند مرمر آبی بسیار کمیاب است و یکی از بهترین معدنهای آن در خراسان رضوی واقع شده است و بیشتر به صورت اسلب و فورمچ فراوری میگردد.
سنگ مرمر سبز
مرمر سبز با دارا بودن تم سبز روشن و تیره و با وجود رگههای سفید و قهوهای نامنظم از شاهکارهای طبیعت به شمار میرود و بیشتر در تزئین امکان مذهبی کاربرد دارد که رنگ سبز آن به دلیل وجود عنصر منیزیم میباشد.
سنگ مرمر سفید
از خالصترین سنگهای مرمر به شمار میآید و بهترین معدن آن در استان کرمان و شهرستان قروه سنندج و همچنین در کشور ایتالیا واقع شده است و از گرانقیمتترین انواع سنگ مرمر است.
سنگ مرمر صورتی افغانستان
سنگ مرمر صورتی افغانستان با رنگ زمینه صورتی و رگههای مشکی اسپایدر در بین سنگهای مرمر زیبایی منحصربهفردی دارد و با توجه به خاصیت عبور نور از سنگ های مرمر در طراحی داخلی ساختمان از جمله میز کانتر ، سرویس های بهداشتی و لابی هتلها میتوان استفاده کرد.
سنگ مرمر لیمویی طبس
مرمر لیمویی طبس از بهترین مرمرهای ایران به شمار میآید که اکثر معادن آن در خراسان جنوبی واقع شده است.
قیمت هر متر مربع سنگ مرمر
سنگهای مرمر در رنگهای مختلفی فراوری میشوند و قیمتهای مختلفی دارند. موارد مهم و تاثیرگذار بر قیمت سنگ مرمر کیفیت، رنگ و طرح، قطر و ابعاد، نوع فرآوری و سورت دقیق مرمر است و معمولا اسلب بوکمچ و فورمچ سنگ مرمر قیمت نسبتا بالاتری دارد.