در چند سال اخیر به دلیل کاهش هزینه، مدت زمان اجرا و نصب کمتر، زیباسازی هر چه بهتر ساختمان، استفاده ترکیبی از مصالح مصنوعی و سنگ نسبت به گذشته افزایش یافته است. علاوه بر این در ساختمان‌ها و برج‌های بزرگ استفاده از سنگ به‌تنهایی در طراحی و ساخت نما امکان پذیر نبوده و هزینه‌های گزاف را در برخواهد داشت. به همین دلیل اکثر معماران و سازندگان بنا از دو یا چند متریال در ساخت نما استفاده می‌کنند. در این بخش به اختصار انواع مصالح ترکیبی مورد استفاده در ساخت نما مانند سنگ نمای ساختمان آورده شده است.

• نمای ترکیبی سنگ و کامپوزیت:پرکاربردترین نمای ترکیبی ساختمان استفاده از کامپوزیت و سنگ می باشد. یکی از مزیت‌های مهم استفاده از کامپوزیت در نما، تنوع در طرح و رنگ آن‌ها و همچنین مدت زمان اجرای کمتر و در نتیجه هزینه کمتر می‌باشد. معمولا سنگ مورد استفاده در طراحی این نوع نما، سنگ تراورتن  است و در قسمت‌های برجسته نما از کامپوزیت استفاده می‌شود.
• نمای ترکیبی آجر و سنگ:به نسبت دیگر نماهای ترکیبی، هزینه کمتری دربردارد و معمولا سنگ نمای مورد استفاده، سنگ تراورتن می‌باشد.
• نمای ترکیبی چوب (ترموود) و سنگ:به نسبت نماهای ترکیبی دیگر هزینه بیشتری را دربرداشته اما به دلیل زیبایی خلق شده در این نمای ترکیبی، توجه اکثر معماران و سازندگان را به خود جلب کرده است. یکی از معایب استفاده از چوب در نمای خارجی ساختمان، دوام و ماندگاری پایین آن نسبت به سایر متریال‌ها به خصوص سنگ می‌باشد و به راحتی در برابر عوامل محیطی تخریب می‌شود.
• نمای ترکیبی چوب (ترموود) و کامپوزیت​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​نمای ترکیبی کامپوزیت و اسلبکو

ویژگی‌های سنگ نمای ساختمان

زیبایی سنگ نما

چون نمای ساختمان شناسنامه و به نوعی معرف جلوه ساختمان​​​​​​​ است. پس انتخاب سنگ زیبا و با دوام تاثیر بسیار زیادی در این امر دارد. بیشتر مردم برای نمای ساختمان خود از سنگ های روشن استفاده می‌کنند چون جلوه و زیبایی هاص خود را دارد و چون نما باید یکدست باشد از سورت هایی استفاده می‌کنند که کمترین تغییر یا بازی رنگ را دارا می باشد به همین دلیل است که سنگ های روشن قیمت بالاتری در بازار سنگ دارند.

مقاومت در برابر شرایط آب و هوایی

نمای بیرون ساختمان همیشه در معرض شرایط آب و هوایی و همچنین نور مستقیم آفتاب قرار دارد. سنگ‌هایی که در نمای ساختمان استفاده می شوند باید ویژگی هایی داشته باشند که در برابر این شرایط تغییرات محسوسی از خود نشان ندهند در واقع نباید فرسوده، کدر، کثیف و تیره شوند و در مدت زمان طولانی بتوانند حالت اولیه خود را حفظ کنند و قابلیت نظافت و شست و شو داشته باشند.

چسبندگی بالای سنگ نما

از مهمترین ویژگی های سنگ نما چسبندگی آن است. قبل از خرید سنگ نما باید حتما چسبندگی به سیمان آن بررسی شود و قابل قبول باشد زیرا در صورت عدم چسبندگی مناسب پس از گذشت زمان امکان سقوط سنگ بالا خواهد رفت. در گذشته بدون توجه به این معیار از سنگ های گرانیتی در نمای ساختمان استفاده می شد که پس از آن به خاطر سقوط این سنگ از نمای ساختمان دستور العمل سازمان های تبیین استاندارد مبنی بر استفاده از پیچ یا اسکوپ، برای چسباندن سنگ های گرانیت و … صادر گردید.

وزن پایین سنگ نما

علاوه بر قدرت چسبندگی هر چه وزن سنگ پایین تر باشد هم وزن مرده ی ساختمان کاهش پیدا می کند هم اینکه امکان سقوط کمتر خواهد بود. در واقع سنگ هایی وزن پایین دارند هم تخلخل بالا و هم تراکم پایینی دارند. مانند سنگ های تراورتن در بخش چسبندگی به سنگ های گرانیتی اشاره کردیم که این عدم چسبندگی از تراکم بالای سنگ گرانیت نتیجه می شود.

نظافت و نگهداری آسان سنگ نما

سنگ نما به صورت مستقیم با آلودگی در تماس است. به همین دلیل نظافت و نگهداری سنگ از اهمیت بالایی برخوردار است. باید از سنگ هایی استفاده کرد که هم ساب پذیری عالی داشته باشند و هم از دستگاه های با کیفیت برای فراوری سنگ استفاده شود. سطح براق سنگ اجازه نمی دهد که آلودگی به آن نفوذ کرده و آن را تخریب کند.

به صورت خلاصه سنگ نما باید

• مقاومت و استحکام بالایی در برابر گرما، سرما، اشعه خورشید، اشعه فرابنفش داشته باشد.
• مورد استفاده باید جذب آب پایینی داشته تا در اثر بارش باران و برف و ایجاد رطوبت دچار فرسودگی و شکست نشود. رعایت این ویژگی برای مناطقی با رطوبت زیاد مهم می‌باشد.
• بایستی قابلیت چسبندگی خوبی با ملات و سیمان داشته باشد. چرا که عدم چسبندگی به ملات به مرور زمان باعث سقوط سنگ از نمای ساختمان می‌شود. در زیر به دلایل و عوامل تاثیر گذار در این زمینه و راهکارهای مقابله با آن اشاره می‌کنیم.
• دارای مقاومت خمشی، سایشی و کششی مناسبی باشد.
• مورد نظر بایستی بسته به شرایط جوی منطقه انتخاب شود. برای مثال در مناطق سردسیر با بارش فراوان، بایستی از سنگ‌های دارای تخلخل کم استفاده شود. چرا که به مرور زمان انجماد آب درون خلل و فرج سنگ باعث ایجاد ترک و شکستگی سنگ می‌شود.
• رنگ سنگ نمای ساختمان بایستی در برابر شرایط مختلف تغییر نکرده و ماندگاری بالایی داشته باشد.

همان طور که در بالا اشاره شد، سنگ نمای انتخابی باید چسبندگی قابل قبولی با ملات و سیمان داشته باشد تا مانع سقوط سنگ از نما گردد. عوامل متعددی مثل هوازدگی، تغییرات مداوم دمای محیط، سرما و گرما، انجماد و ذوب آب داخل منافذ سنگ، زلزله و آتش سوزی باعث افت مقاومت سنگ شده و در بسیاری از موارد سبب تغییر رنگ، شکستگی و جداشدن سنگ نما می‌شود. در شهرهای بزرگ همانند تهران به دلیل آلودگی زیاد هوا و وجود گازهای مضر CO2، SO2 و…  این شرایط تشدید شده و مقاومت سنگ نمای ساختمان را بیشتر تحت تاثیر خود قرار می‌دهد. برای جلوگیری از بوجود آمدن این اتفاق می‌توان از سنگ‌هایی با میزان تخلخل مناسب و وزن سبک مثل سنگ تراورتن استفاده شود تا ملات و سیمان به خوبی داخل حفرات سنگ نفوذ کرده و چسبندگی سنگ بالا رود. اگر برای نمای ساختمان از سنگ‌هایی با تخلخل کم و وزن سنگین مانند سنگ گرانیت استفاده می‌کنید، استفاده از تکنیک‌های لقمه‌گذاری، پیچ و روپلاک، نصب سیم، اسکوپ برای ایجاد اتصالاتی محکم و ایمن نیاز می‌باشد.

انواع سنگ‌ نمای ساختمان 

1. سنگ نمای تراورتن

رایج‌ترین و بهترین انتخاب برای استفاده در نمای خارجی و حتی نمای داخلی ساختمان، سنگ تراورتن می‌باشد. این سنگ به دلیل وزن سبک و تخلخل مناسب، چسبندگی خوبی با ملات داشته و برای استفاده در نمای ساختمان نیازی به اسکوپ گذاری ندارد. در نتیجه امکان جداشدن آن از نمای ساختمان به حداقل می‌رسد. این سنگ تنوع رنگی بالایی داشته و به رنگ‌های کرم، قهوه‌ای، طوسی، خرمایی، بژ، قرمز، سفید و سیاه می‌باشد. از دیگر ویژگی‌های این سنگ می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
​​​​​​​

• مقاومت قابل قبول آن در برابر نفوذ آب، سرما، گرما، اشعه فرابنفش باعث شده که جز پرکاربرد‌ترین سنگ نما در نمای ساختمان‌های شهری باشد.
• قیمت این سنگ به نسبت سایر سنگ‌ها مناسب‌تر بوده و بسته به نوع رنگ، طرح و معدن سنگ، می‌تواند رنج متفاوتی داشته باشد. طرح‌های موج‌دار به نسبت طرح‌های ابرو باد گران‌تر بوده و تراورتن‌هایی با رنگ بژ، طوسی و کرم به دلیل استقبال بیشتر مردم، از قیمت بالاتری برخوردار هستند.
• علت تنوع رنگی این سنگ رسوبی، میزان آهن موجود در سنگ می‌باشد. هر چه مقدار ناخالصی‌های موجود در سنگ بیشتر شود، رنگ سنگ تیره‌تر می‌شود.
• تراورتن عباس آباد، آتشکوه، دره بخاری و ابیانه از گران‌قیمت‌ترین و مرغوب‌ترین سنگ‌های تراورتن موجود در بازار می‌باشد.
• معمولا خلل و فرج موجود بر روی سطح سنگ توسط رزین یا بتونه پوشانده شده و باعث افزایش مقاومت سنگ می‌شود.
• از کاربردهای دیگر این سنگ می‌توان به پوشش کف، دیواره های سرویس بهداشتی، آشپزخانه و … اشاره کرد.
• از سنگ تراورتن می‌توان برای اجرای نما با سبک‌های معماری مدرن، کلاسیک و رومی و همچنین ترکیب با دیگر متریال‌های مصنوعی استفاده کرد.

2. سنگ نمای مرمریت

این نوع سنگ دگرگونی نسبت به تراورتن وزن بیشتری داشته و دارای خلل و فرج کمتر است. از این نوع سنگ به دلیل زیبایی خیره‌کننده آن بیشتر در نمای داخلی ساختمان، پوشش کف، پله، سنگ‌فرش استفاده می‌شود. برای استفاده در نمای خارجی ساختمان و سنگ دیوار بایستی به نوع مرمریت، ساب و ضخامت آن دقت ویژه‌ای کنید. این سنگ به دلیل نرم بودن برای کارهای حجمی و ابزار زنی مناسب می‌باشد. قیمت سنگ مرمریت نسبت به تراورتن بالاتر بوده و همانند گرانیت از گران‌قیمت‌ترین سنگ‌های ساختمانی بازار به شمار می‌آید. مرمریت‌های دانه‌ریز از مرغوب‌ترین و گران‌قیمت‌ترین نوع مرمریت می‌باشند.
​​​​​​​

3. سنگ نمای گرانیت

سنگ گرانیت نوعی سنگ آذرین با بلورهای درشت است که امروزه به دلیل وزن بالا، عدم چسبندگی به ملات و سیمان و اکسید شدن ناخالصی‌های آهن موجود در این سنگ، در نمای خارجی ساختمان‌ها به نسبت تراورتن کمتر استفاده می‌شود. از ویژگی‌های دیگر این سنگ می‌توان گفت:

• این سنگ سختی بالایی داشته و در برابر سایش، ضربه، عوامل محیطی و نفوذ آب مقاوم می‌باشد.
• به دلیل مقاومت و استحکام بالا در محیط‌های صنعتی کاربرد دارد.
• به دلیل هزینه‌های بالای فرآوری، برش و ساب این سنگ، به مراتب قیمت بالاتری نسبت به سنگ‌های ساختمانی دیگر دارد.
• از کاربردهای دیگر گرانیت در کاشی‌کاری، پوشش کف، پله، سنگ فرش می‌باشد.
• یکی از مزیت‌های گرانیت، عدم جذب آلودگی هوا و گرد و غبار می‌باشد و به راحتی می‌توان آن را شستشو و تمیز کرد.
• به دلیل تخلخل پایین آب در داخل سنگ نفوذ نمی‌کند. بنابراین در محیط‌های مرطوب مثل حمام و سرویس بهداشتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• گرانیت‌های سیاه، قرمز و سبز  با دانه‌های فلدسپار نسبت به دیگر گرانیت‌ها از قیمت بالاتری برخوردار هستند.

بیشتر بخوانید: هر آنچه که باید درباره سنگ مرمریت بدانید.

4. سنگ نمای ماسه سنگ

• ماسه سنگ یا سنداستون نوعی سنگ رسوبی نرم بوده که به دلیل ارزان‌قیمت بودن آن در نمای ساختمان کاربرد دارد.
• این سنگ در برابر یخبندان و هوازدگی مقاومت بالایی داشته است.
• جذب آب آن بالا بوده و برای اتصال بهتر می‌توان از اسکوپ‌گذاری استفاده نمود.
• تنوع رنگی این نوع سنگ محدود بوده و اغلب به رنگ‌های زرد، خاکستری و قهوه‌ای در بازار به فروش می‌رسد.
• در طراحی نما اغلب با چوب و آجر و یا سنگ‌های سفید ترکیب می‌شود.
• در برابر باران‌های اسیدی مقاومت پایینی دارد.

به طور کلی بنا به دلایل گفته شده استفاده از این سنگ در نمای خارجی ساختمان توصیه نمی‌شود.

​​​​​​​

5. سنگ نمای چینی (کریستال)

• سنگ چینی یا کریستال معمولا به رنگ‌های روشن و سفید یافت می‌شود.
• جذب آب این سنگ به نسبت تراورتن کمتر می‌باشد.
• در گذشته از این سنگ در نمای خارجی ساختمان استفاده فراوان می‌شد. اما امروزه به صورت بوک‌مچ و فورمچ در نمای ساختمان‌های لوکس، سنگ‌فرش و پوشش کف استفاده می‌شود و به دلیل طرح‌های زیبای آن محبوبیت فراوانی در بین مردم پیدا کرده‌است. برای مشاهده، انتخاب و خرید انواع سنگ چینی، بوک‌مچ و فورمچ گروه آتی سنگ اینجا کلیک کنید.
• این سنگ به خوبی به ملات و سیمان می‌چسبد و باعث جدا‌شدن سنگ از نما نمی‌شود.
• سنگ چینی از مقاومت فشاری، جذب آب پایین برخوردار است.
• قیمت این سنگ بسته به رنگ و مرغوبیت سنگ متغیر بوده و به نسبت مرمریت و گرانیت پایین‌تر می‌باشد.
  ​​​​​​​

از دیگر سنگ‌های مورد استفاده در نمای سنگی ساختمان می‌توان به سنگ تیشه، سنگ مرمر، دیوریت، کوارتزیت، بادبر می‌توان اشاره نمود.

قیمت انواع سنگ نما به ازای هر متر مربع 

قیمت سنگ نما به پارامترهای مختلفی نظیر طرح، رنگ، جنس، ابعاد، نوع سورت و درجه سنگ وابسته است. همان طور که گفته شد مناسب‌ترین و مقاوم‌ترین سنگ‌های مورد استفاده در نمای خارجی ساختمان‌ها در برابر شرایط آب و هوایی، بارندگی، یخبندان، گرما و سرما، سنگ های گرانیت و تراورتن می باشند. هر چه سنگ از استحکام کمتری برخوردار باشد، قیمت پایین تری دارد چرا که نحوه برش، فرآوری، ساب و صیقل دادن سنگ‌ها با یک دیگر متفاوت می باشد. در ادامه قیمت حدودی سنگ به ازای هر متر مربع مناسب نمای ساختمان اشاره شده است. توجه داشته باشید که قیمت های لحاظ شده حدودی بوده و نسبت به نوسانات بازار متغیر است.

نحوه نگهداری سنگ نمای ساختمان

برای تمیز کردن سنگ نما به خصوص سنگ های گرانیت، مرمر و شیست می توان از مواد تمیزکننده رقیق استفاده نمود. برای جلوگیری از ایجاد لکه در اثر بارش باران و برف سنگ نما بایستی حداقل یک بار در سال شسته شود. در شستشوی سنگ های آهکی دقت لازم را به کار گیرید چرا که به دلیل ماهیت این سنگ ها شستشوی بیش از حد آن ها با آب سبب ایجاد شوره و لکه بعد از خشک شدن سطح سنگ می شود. برای پاک نمودن رسوب های گچی ایجاد شده در سطح سنگ نمای آهکی می توان از برس های سیمی استفاده کرد. ماسه سنگ ها را نیز می توان به وسیله تجهیزات مکانیکی و مواد شیمیایی پاکسازی نمود. توجه داشته باشید که استفاده از مواد سخت و زبر برای پاکسازی سطح سنگ های نرم باعث ایجاد خراش و آسیب به بافت سنگ می شود.​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​

جمع بندی نهایی
همان‌طور که بیان شد استفاده از سنگ در طراحی نمای ساختمان به دلیل این 5 ویژگی نسبت به دیگر متریال‌های مصرفی در صنعت ساختمان‌سازی ارجحیت بیشتری دارد:
 زیبایی، مقاومت بالا در برابر شرایط آب و هوایی، چسبندگی عالی، تراکم و وزن کمتر، نظافت و نگهداری آسان. در این بین سنگ تراورتن به دلیل مقاومت و استحکام بالا، قیمت مناسب، نفوذ آب کم، چسبندگی فوق العاده به ملات و تنوع رنگی بسیار، گزینه مناسبی برای استفاده در نمای سنگی ساختمان می‌باشد.

​سوالات متداول مربوط به سنگ نمای ساختمان

برای مناطق شرجی چه سنگی برای نمای ساختمان مناسب است؟

پیشنهاد گروه آتی‌سنگ سنگ تراورتن می‌باشد

آیا سنگ مرمریت برای استفاده در نما مناسب است؟

با توجه به اینکه سنگ مرمریت در برابر شرایط آب و هوایی مقاومت بالایی ندارد پیشنهاد نمی‌شود چون امکان تغییر رنگ به مرور زمان را دارد

سنگ تراورتن یا سنگ گرانیت کدام برای نما مقاوم‌تر است؟

سنگ گرانیت سنگین‌تر از سنگ تراورتن است و مقاومت بیشتری نیز دارد اما مشکلاتی نیز دارد چسبندگی پایین نسبت به تراورتن به ملات و سیمان به خاطر تخلخل بسیار پایین و همچنین سنگین بودن آن که بار مرده ساختمان را افزایش می‌دهد و باید حتما به نما پیچ شود چون امکان سقوط آن وجود دارد با این وجود ماندگاری آن نسبت به سنگ تراورتن در شرایط یکسان بالاتر است.