این مقاله به قلم سیامک حاج سید جوادی
در مورد خام فروشی سنگ کوپ ابتدا میبایست عرض کنم که باید نگاه تخصصی به شرایط صادرات و بازار سنگ‌های تزئینی داشته باشیم و صرفا با ذکر اینکه صادرات سنگ فرآوري شده ارزش افزوده بیشتر از سنگ بلوک یا کوپ حاصل خواهد نمود کمی تامل نماییم، همه چیز بستگی به قیمت فروش و میزان درآمد حاصل از صادرات سنگ فرآوری شده دارد و لذا از اطلاعات مربوطه ممکن است استفاده و برداشتی نماییم که صحیح نباشد.
جهت باز نمودن مطلب ، صادرات سنگ کشور ترکیه که جزء لیدرهای توسعه یافته در صنعت سنگ دنیا می باشد را چه به صورت بلوک و چه فرآوري شده مورد بررسی قرار میدهم :
بر اساس آمارهای جهانی استخراجی در سال ۲۰۲۰ ، کشور ترکیه در سال ۲۰۱۹ به میزان ۴/۴۸۹ میلیون تن سنگ با تعرفه ۲۵۱۵ صادر نموده است که عمدتا به صورت کوپ یا اسلب خام میباشد که درآمدی معادل با ۸۶۴ میلیون دلار کسب نموده است که حدودا معادل با قیمت فروش میانگین ۱۹۳ دلار بر تن میباشد ، به میزان ۲/۵۴۷ میلیون تن هم سنگ فرآوری شده نهایی با تعرفه ۶۸۰۲ صادر نموده که درآمد کل آن ۹۷۱ میلیون دلار بوده است که حدودا معادل با قیمت فروش میانگین ۳۸۱ دلار بر تن و همچنین ۲۵/۴ دلار بر متر مربع میباشد که قبل از ایران با ۱۵/۳ و مصر با ۱۰ دلار بر متر مربع پایین ترین قیمت جهانی را دارد ، چرا که میانگین قیمت سنگ فرآوري شده جهان با این تعرفه ۳۳/۷ دلار بر متر مربع میباشد و به عبارتی قیمت میانگین ترکیه حدودا ۲۵٪ پایین تر از میانگین قیمت جهان است ، اما در نگاه غیر کارشناسی به غلط برآورد می شود که درآمد هر تن سنگ فرآوری شده ترکیه حدودا دو برابر سنگ بلوک بوده است! ولیکن با دیدگاه کارشناسی باید در نظر بگیریم که جهت فرآوري نهایی ۲/۵ میلیون تن سنگ با استانداردهای جهانی ترکیه به میزان ۴/۶ میلیون تن سنگ بلوک در عملیات فرآوری بکار برده تا به میزان ۲/۵ میلیون تن فرآوري شده استحصال نماید ، پس بدون در نظر گرفتن هزینه های فرآوری شامل انرژی ، مواد و ابزار مصرفی مانند الماس ، رزین و ساینده ها و نیروی انسانی فقط بر مبنای سنگ خام بکار گرفته شده به قیمت ۲۱۱ دلار بر تن میرسیم ، حال اگر هزینه های مصرفی هر متر مربع سنگ را با پائین ترین رقم حدودا ۸/۵ دلار بر متر مربع در نظر بگیریم و هر تن سنگ فرآوري شده را ۱۸ متر مربع محاسبه نماییم به رقمی معادل ۱۵۳ دلار بر تن هزینه فرآوری شده میرسیم و به عبارتی به میزان ۳۸۰ میلیون دلار هزینه کل فرآوری و به صورت خلاصه سهم درآمد خالص سنگ بلوک حاصل از فرآوری شده نهایی کشور ترکیه معادل با ۵۹۰ ميليون دلار است یعنی قیمت میانگین ۱۲۸ دلار بر تن سنگ بلوک مصرف شده و فرآوری شده که به میزان ۶۵ دلار بر تن (۳۴٪ ) کمتر از سنگ بلوک صادراتی می باشد !
در نگاه کلان کشور ترکیه اگر ۴/۶ میلیون تن سنگ بلوک مصرف شده جهت فرآوری را به صورت بلوک به همان قیمت سنگ کوپ صادراتی میتوانست صادر نماید بدون نیاز به فرآوری تقریبا همان میزان ارزش افزوده حاصل از صادرات فراوری شده را بدست می‌آورد !
دلیل آنکه به این روش عمل ننموده را می‌توان در موارد ذیل بیان نمود:
– عدم کشش بازار و وجود بازار تقاضا برای صادرات این حجم در بازارهای جهانی به صورت بلوک که عمده خریدار آن دو کشور چین و هند می‌باشند.
– پایین تر بودن کیفیت سنگ های استفاده شده در عملیات فرآوری در ارائه به بازارهای جهانی به صورت بلوک و نیز موارد دیگر قابل تحلیل
گروه آتی سنگ با توجه به صادرات انبوه پرشین سیلک به صورت کوپ بوده توانسته با مجتمع های فراوری بروز سنگ ساختمانی جلو این خروج ارز را گرفته و محصولات خود را با کیفیت صادراتی فراوری کند.
